Beethovens Onsterfelijke Geliefde
-Special- 200ste sterfjaar van Ludwig van Beethoven 2027
Dutch String Collective & pianist Jonathan Waleson
Het Dutch String Collective brengt een waargebeurd en dramatisch liefdesverhaal over de componist Ludwig van Beethoven naar het concertpodium. In deze voorstelling wordt dit verhaal en de muziek van Beethoven tot leven gebracht door de meeslepende vertelkracht van Marieke de Bruijn. Zij voert de luisteraar mee in de tijd van de componist. Samen met de andere musici speelt zij de ongeëvenaarde muziek, zodat alle musici voor een moment in de geschiedenis onderdeel zijn van het leven van Beethoven en zijn ‘onsterfelijke geliefde’.
Beethoven schreef in 1812 een lange liefdesbrief aan een anonieme vrouw, waarin hij haar “mijn onsterfelijke geliefde” noemt, een brief die hij nooit verstuurde. Marieke de Bruijn deed onderzoek naar deze brief, en ontdekte dat dit verhaal verteld moet worden: Wie is deze intrigerende vrouw waar Beethoven zo ondersteboven van was? Waarom zij, en waarom was zij zo belangrijk? En wat deed dit met hem en zijn muziek? Marieke neemt je mee in dit ongelooflijke verhaal. Zo leer je niet alleen Beethoven kennen als musicus, componist, en als mens, maar leer je ook zijn ongelooflijke mooie, krachtige, ontroerende, ingenieuze én schokkende muziek kennen.
Gespeeld worden bekende en belangrijke kamermuziekwerken waaronder delen uit pianosonates (de Appasionata), strijkkwartetten (opus 70, opus 95 en opus 131 en opus 132 “Cavatina”), het Andante Favori, en arrangementen van delen uit symfonieën 6, 7 en 9. De exacte speellijst kan opgevraagd worden. Er is geen pauze.
Marieke de Bruijn, viool en tekst
Ephraim Feves, viool
Mark Mulder, altviool
Jos Teeken, cello
Jonathan Waleson, piano
regie: Kiki Jaski, dramaturgie: Laura Minderhoud
Ode aan de Aarde
In dit programma speelt het Dutch String Collective twee meesterwerken voor strijkers: ‘de Pastorale’ van Ludwig van Beethoven en ‘Souvenir de Florence’ van Pjotr Iljitsch Tsjaikovski.
Beethoven beschrijft op meesterlijke wijze zijn ervaringen in de natuur: de vreugde van de lentezon, de zwoele bries, de geur van aarde, bloemen en kruiden, het geluid van vogels, insecten, regen en zelfs onweer. Maar bovenal voel je de diepe dankbaarheid die Beethoven had voor de wonderen die elk jaar opnieuw de aarde sieren. Het werk wordt uitgevoerd door 6 strijkers, in een bewerking die al tijdens Beethovens leven gemaakt werd.
Na de pauze staat het befaamde strijksextet Souvenir de Florence van Pjotr Iljitsch Tsjaikovski op het programma, een gepassioneerd stuk vol melancholie en liefde. Het was voor Tsjaikovski een nieuw genre en hij was helemaal weg van de muzikale mogelijkheden van het sextet. In dit symfonisch aandoende stuk met de kenmerkende volkse toonaard d-mol, word je meegevoerd in de muziek met het hoogromantische en expressieve karakter van Tsjaikovski.
Ludwig van Beethoven – Symfonie nr. 6 in F majeur, opus 68 ("Pastorale")
Pjotr Iljitsch Tsjaikovski – Souvenir de Florence
Presentatie en artistiek leiding Marieke de Bruijn
Over Beethovens Pastorale voor strijkers: Naar buiten! De na tuur in! Weg uit het vieze benauwde stinkende Wenen van 1800. De zachte lentezon voelen, het ontluikende groen zien. Dat moet Beethoven gedacht hebben toen hij de stad verliet om zijn 6de symfonie te schrijven.
Hoe weergaloos mooi beschrijft Beethoven in zijn muziek zijn ervaringen in de natuur. Je voelt met hem de vreugde van de lentezon, de zwoele wind, je ruikt de aarde, de bloemen, de kruiden. Je hoort de vogels, de insecten, de regen en het onweer. Maar vooral vóel je zoveel, dankbaarheid voor alles wat er zomaar is, ieder jaar weer, jaar in jaar uit, eeuwen lang.
Maar de natuur die Beethoven zo graag opzocht en die hem zo bekoorde, zal die wel blijven bestaan? Zal het over 200 jaar nog zo mooi, groen, en heerlijk zijn als toen Beethoven zich liet verleiden door de geuren en kleuren van de natuur? Nu worden beken overstromingen, zomerzon wordt bosbranden, vogels en insecten worden bedreigde biodiversiteit. We zijn al het waardevolle wat de aarde in zich bewaart aan het verkwisten, met desastreuze gevolgen.
De musici van het Dutch String Collective willen met hun muziek een statement maken over de kwetsbaarheid van de natuur, en de noodzaak tot verandering. Daarom dopen zij de 6e symfonie van Beethoven om tot “Klimaatsymfonie”. De bewerking van de symfonie voor 6 strijkers is al tijdens Beethovens leven gemaakt opdat mensen van deze mooie bijzondere muziek kunnen genieten zonder dat je naar de concertzaal hoeft of een groot symfonieorkest tot je beschikking hebt.
Bach. Barok. Beweging.
Het Dutch String Collective speelt barokmuziek op geheel eigen wijze, met één doel: elan en passie, de liefde voor de muziek, delen met het publiek. Het ensemble maakt gebruik van de kennis en studie van historische speelstijl, zo speelt het ensemble met barokstokken. Hierdoor kan de klank en expressie die de componist bedoeld heeft zoveel mogelijk benaderend worden.
Johann Sebastian Bach’s Brandenburgse Concert nr. 3 in G majeur heeft een bijzondere plaats in de muziekgeschiedenis. De unieke bezetting met drie violen, drie altviolen en drie celli is opmerkelijk, en werd door Bach of zijn tijdgenoten niet meer herhaald. Dit meesterwerk viert de virtuositeit en de mogelijkheden van het strijkorkest.
Het Dutch String Collective presenteert een enerverend programma rondom dit iconische werk, waarbij solisten uit het ensemble zelf de hoofdrol spelen in concerto grossi van Händel en Vivaldi, evenals in het vioolconcert van Bach en het dubbelconcert voor twee celli van Vivaldi. De uitvoering wordt verrijkt met uitleg door Marieke de Bruijn, die het publiek niet alleen door het programma leidt, maar ook de context en betekenis van deze barokke meesterwerken belicht.
Henry Purcell – Chaconne in g mineur, Z. 730
Georg Friedrich Händel – Concerto grosso in D majeur, op. 6 nr. 5, HWV 323
Johann Sebastian Bach – Vioolconcert in a mineur, BWV 1041
Antonio Vivaldi – Concerto in g mineur voor twee violoncelli, RV 531
Johann Sebastian Bach – Brandenburgs Concert nr. 3 in G majeur, BWV 1048
Antonio Vivaldi – Concerto grosso in g mineur, op. 3 nr. 2, RV 578
Musici:
Marieke de Bruijn – viool
Jacob Plooij – viool
Sandra Karres – viool
Mark Mulder – altviool
Laura van der Stoep – altviool
Frank Goossens – altviool
Jos Teeken – cello
Marcus van den Munckhof – cello
Julie- Anne Manning – cello
Ursula Duetschler – klavecimbel
Marijn van Prooijen – contrabas
Presentatie en artistieke leiding Marieke de Bruijn
Concert met pauze
Portret van een Violiste
Marieke de Bruijn vertelt het levensverhaal van Mili Herman aan de hand van brieven en schilderijen uit het begin van de 20ste eeuw door Willi Sluijter, Jan Toorop, Chari Góth en Isaac Israëls. Zij speelt samen met David Herman muziek uit die tijd, en muziek die de violiste tijdens haar carrière speelde.
In 1916 of ’17 reist een beeldschoon meisje van Hongarije naar Nederland, een neutrale haven in het door oorlog geteisterde Europa. Ze is een getalenteerd violiste, met onder haar leermeesters grootheden als de Hongaar Jenö Hubay en de Duitser Carl Flesch. Ook al komt ze uit een gegoede familie, zij ziet er niet tegen op om van haar muziek te gaan leven – als ze maar weg is van thuis. In Domburg wonen haar oom en tante, allebei kunstenaars, en dat is een goede uitvalsbasis.
Zo begint het verhaal van Mili Herman (1901-1991), een kleine triomftocht eigenlijk: ze geeft recitals in verschillende landen, ze verkeert in society-kringen in Amsterdam en Berlijn, en wordt geportretteerd door kunstenaars uit de omgeving van haar oom en tante. Meermalen bijvoorbeeld door Jan Toorop, die haar lange brieven schrijft. Isaac Israëls, dol op vrouwelijk schoon (en 36 jaar ouder dan zij), zegt te hopen dat zij nog even niet met een ander in het huwelijksbootje stapt. In 1926 trouwt Mili met een Nederlander die geen kunstenaar is, maar kasteelheer: Edu Lüps, eigenaar van het huis Biljoen in Velp. Het is een juweeltje van een kasteeltje, waar dan een heel nieuw leven voor haar aanbreekt.
Violiste Marieke de Bruijn vertelt het levensverhaal van deze jonge violiste door middel van muziek. Zij speelt samen met pianist David Herman stukken uit het begin van de 20ste eeuw en muziek die deze violiste gespeeld heeft die tekenend zijn voor haar tijd en leven. Ook de portretten en vele brieven van de kunstenaars die haar portretteerden komen aan bod bij dit concert. Geniet van een levendig en toegankelijk concert waarin prachtige muziek te horen is van onder meer Ludwig van Beethoven, Johannes Brahms, Henriette Bosmans, Claude Debussy en de pas recent ontdekte Rosy Wertheim.
Musici:
Marieke de Bruijn – viool
David Herman – piano
duur 1.15 uur
Franz Schuberts korte bestaan is minstens zo opmerkelijk als dat van Mozart, hij was net zo’n muzikaal talent. In deze voorstelling wordt het dramatische levensverhaal van deze sympathieke jonge componist verteld.
Luister naar de prachtige muziek van Schubert, geplaatst in de context van zijn leven en tijd. Leer hem kennen door het persoonlijke drama van zijn ziekte, het mysterie omtrent zijn liefdesleven. De beroemde stukken die hij schreef worden gespeeld door uitmuntende musici, The Dutch String Collective.
Het levensverhaal van Franz Schubert is al eeuwen in nevelen gehuld. Door speculaties en mythes hebben vele schrijvers hun fantasie de vrije loop gegeven. Wij vertellen het echte verhaal. Brieven, dagboeken, schilderijen en nalatenschappen vertellen ons waarom hij de kansen niet kreeg die Mozart had. Hoe het kon dat hij zo ongelooflijk snel en bijzonder componeerde. Wat de rol van Beethoven in zijn leven was. En wie was Carolyne Estherhazy?
Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de persoon Carolyne Estherhazy. Zij is het meisje aan wie Schubert lesgaf maar waar verder weinig over bekend is. Zij blikt terug op haar leven, jaren nadat Schubert al op 31-jarige leeftijd is gestorven. Zij heeft zijn bladmuziek, ze is alleen. Ze vertelt over Schubert’s jeugd, zijn muzikale talent, zijn tijd als koorknaap. Ze leert hem kennen als hij haar als kind pianoles geeft en maakt -op afstand- zijn studentenjaren mee. Ze blijft zijn leerling, een platonische verhouding en een diepe vriendschap ontstaat. Ze maakt zijn einde mee en blijft achter met zijn muziek. Vanwege het standsverschil blijft ze in haar relatie tot Schubert’s leven een toeschouwer. Door haar verhaal neemt ze het publiek ook mee als toeschouwer, en wordt het een gezamenlijke ervaring waarin Schubert een goede vriend wordt die je niet meer wilt verliezen.
Gesteund in 2022 door: Van Ommeren de Voogt Stichting, Stichting Jan Nieuwenhuyzen.
in 2021: Norma Fonds, Prins Bernhard cultuurfonds, Gravin van Bylandt Stichting, Berch Heemstede Fonds.
Marieke de Bruijn, idee, tekst en viool
Jonathan Waleson, piano
Ephraim Feves, viool
Mark Mulder, altviool
Jos Teeken, cello
Antonis Pratsinakis, cello
regieadvies: Ruut Weissman
ism George Visser Producties
duur: 1.15 uur
De Kleine Mozart
Bij Wolf thuis werd door iedereen muziek gemaakt, zijn vader was vioolleraar en zijn zusje en hij speelden viool en piano. Hij bedacht bij alles wat hij deed een liedje en schreef het op. Zo ging hij steeds meer componeren en werd hij er erg goed in. Hij trad ook op voor koningen en edelen, en hij reisde door heel Europa om zijn muziek te laten horen.
Mozart was vier jaar toen hij zijn eerste pianoconcert componeerde. Zijn muziek is de meest herkenbare en toegankelijke muziek van alle klassieke muziek. De liedjes klinken zo vanzelfsprekend, je kan ze bij wijze van spreken zo meezingen. Maar de kleine Mozart was niet in alles zo wonderlijk, hij moest ook leren veters strikken en zijn bord leeg eten. Hij maakte ook ruzie met zijn zusje en speelde verstoppertje.
Marieke de Bruijn neemt je in deze voorstelling aan de hand en laat je de jonge jaren van Wolf meebeleven. Samen met de drie andere strijkers van het strijkkwartet speelt ze in het echt de muziek van dit bijzondere kind, als had hij het net bedacht en opgeschreven. De muziek wordt tot klinken gebracht en voor de kinderen toegankelijk gemaakt, muziek die kinderen eigenlijk iedere dag zouden moeten horen.
Repertoire:
Symphonie nr 1 KV 16 allegro molto (begin van de voorstelling)
Ah vous dirai je maman KV 265 (olifantje in het bos)
Strijkkwartet nr 1 in G kv 80, allegro (toonladders)
Uit zauberflöte koor van gevangenen (in iedre kleine appel)
Aria Se vuol balare uit le nozze di figaro kv 492 (ik heb geen zin)
Aria Barberina’s Cavatina uit Le Nozze di Figaro KV 492 (stomme veters)
Symphonie nr 40 kv 550 allegro (koets en paarden)
Symphonie nr 1 KV 16 presto (optreden voor de koning van Frankrijk)
Uit Idomeneo KV 366 ouverture (boot naar Engeland)
Air (optreden koningin van Engeland)
Serenade in D KV 250 menuet (ziek)
Serenade in D KV 250 Rondo (kermis)
Eine Kleine Nachtmusik KV 525
Musici zijn leden van Splendor Amsterdam en Amsterdam Sinfonietta.
Marieke de Bruijn viool 1
Petra Griffioen viool 2
Ida Weitner altviool
Michiel Weitner cello
Duur voorstelling 50 minuten
Leeftijd: alle leeftijden, minimaal 4 jaar.
Tekst en concept Marieke de Bruijn
Deze voorstellingen zijn tot stand gekomen met behulp van financiële ondersteuning:
